De wijk Kerckebosch Zeist heeft de afgelopen jaren een opvallende locatieontwikkeling ondergaan. Noem het een metamorfose die heeft geleid tot een van de meest gewilde woonwijken in de regio Utrecht en omstreken. De aanvankelijk weinig gevarieerde na-oorlogse wijk met sociale huurwoningen aan de oostzijde van Zeist had geen beste naam in de wijde omtrek. De reden dat de Gemeente en wooncorporatie Woongoed in 2003 de handen ineen hebben geslagen en de planontwikkeling voor herstructurering zijn gestart.

Samenhang en verbinding

De sloop van de verouderde langgerekte flatgebouwen (780 appartementen) heeft ruimte gemaakt voor een groen plan waar het bestaande landschap van het Zeisterbos en het bosgebied Heidestein is geïntegreerd in een gevarieerde en natuurinclusieve woon- en leefomgeving.

Voor de uitvoering is de Wijkontwikkelingsmaatschappij Kerckebosch (WOM) met vérgaande autonomie opgericht. Het is een vehikel om samenhang en verbinding voor elkaar te krijgen. Doordat de WOM verantwoordelijkheid schept, kan het projectbelangen voorop stellen. Dat biedt ruimte aan samenwerking met alle mogelijke belanghebbenden voor zaken die niet als vanzelfsprekend door de gemeente of de wooncorporatie worden opgepakt. Dat is in essentie anders dan de individuele belangen waar de corporaties, gemeentes, en projectontwikkelaars van uitgaan.

In 2008 is begonnen met de bouw waar zoveel mogelijk vrijheid was voor de investerende partijen. Met het landschap als casco koos men voor een ‘organische’ manier van ontwikkelen. Marktpartijen werden uitgenodigd zich in te schrijven met een visie op plek, markt, programma en duurzaamheid. Stapsgewijs zijn kleine ontwikkellocaties ter beschikking gesteld.

Natuur volop benut

Inmiddels is Kerckebosch getransformeerd tot een van de meest geliefde natuur inclusieve woonwijken van Nederland met 1250 nieuwe huur- en koopwoningen in wisselende prijsklassen, van villa’s tot sociale woningbouw en maatschappelijke functies in het centrum. Bij het ontwerp van de openbare ruimte, en bij de overgang tussen openbaar en privé is de natuur in de directe leefomgeving volop benut waardoor het bestaande groen is verweven met de wijk en het natuurgebied.

De WOM heeft consequent de ecologische visie toegepast. De aanleg van een scheggenstructuur vormt het groene stramien. Daarbinnen zijn zes verschillende buurten gerealiseerd, die zijn verbonden met de bosgebieden, heidevelden en het natuur- en recreatiegebied van het Utrechts landschap. De huizen en appartementen zijn losjes georganiseerd rond informele straten die zo zijn ontworpen, dat de meeste bomen zijn gespaard. Door de bestaande natuur te behouden is extra woonkwaliteit ontstaan. Ook is geïnvesteerd in nieuwe natuur, zoals de aanplant van nieuwe heide in het bosgebied. Kaphout is hergebruikt voor speelplekken en bankjes. Overtollig hemelwater wordt opgevangen en afgevoerd via wadi’s en halfdoorlatende materialen. Het Energieplein in de wijk wordt geëxperimenteerd met stroom uit planten, E-bikes en bewegingstegels vormen een proeftuin rond duurzame energie. Zo ontwikkelt zich steeds meer kwaliteit in de wijk.

Veel aandacht is besteed aan de betrokkenheid van de bestaande bewoners, van wie 85 procent na de sloop is teruggekeerd. En ook de bewoners leverden bijdragen aan de planontwikkeling en het beheer. Deze unieke gebiedsontwikkeling in Kerckebosch valt op bij professionals in heel Nederland. Men spreekt van de natuurinclusieve en sociaal duurzame voorbeeldwijk van Zeist.

Benieuwd hoe het is om in Kerckebosch te wonen? Twee bewoners vertellen het in dit artikel