In 2050 moeten we volledig circulair en klimaatneutraal zijn. Een uitdagende opgave, die heel veel andere opgaven ook raakt. Denk daarbij aan activiteiten in steden, op het land, de industrieterreinen en niet te vergeten onze infrastructuur. Tegelijkertijd is het ook een hele mooie ambitie. Maar wat zegt een ambitie zonder concrete aanpak om daar te komen? Om die reden is Cirkelstad gestart met ‘Het Nieuwe Normaal’; in feite een ‘gezamenlijke taal’ om concrete stappen te kunnen zetten op het gebied van circulair bouwen. De provincie Zuid-Holland is al goed bezig. We spreken Gertjan de Werk van Cirkelstad en City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen en Gert-Willem van Mourik van de provincie Zuid-Holland (ook partner binnen de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen).
Het Nieuwe Normaal, wat verstaan we eronder?
Gertjan de Werk: “Het is vooral een gezamenlijke taal voor de circulaire bouw. We praten dan over 10 KPI’s die samen laten zien hoe circulair een gebouw is. Denk bijvoorbeeld aan de MPG (MilieuPrestatie Gebouwen); een belangrijke maatstaf voor de duurzaamheid van een gebouw. Wij – Cirkelstad– gaan met Het Nieuwe Normaal (hierna HNN)een stapje verder, bijvoorbeeld met de MPG2, één van de KPI’s binnen HNN. Hiermee is de uitstoot en impact van een gebouw tijdens de realisatie inzichtelijk te maken. Maar er is ook een KPI voor de opgeslagen CO2 in het bouwwerk. Als je een bouwwerk namelijk laat evalueren krijg je een goed beeld van hoe je scoort op elke KPI. Een mooie check van of je ambities als bedrijf wel aansluiten bij wat je in de praktijk neerzet of laat zetten. De evaluatoren kunnen je vervolgens tips geven voor hoe je beter kunt scoren op de verschillende KPI’s en hoe je effectief de benodigde data beschikbaar kunt krijgen in het bouwproces. Zo kan je serieus laten zien wat jouw ambities waard zijn in de praktijk..”
Gert-Willem van Mourik: “Vanuit provinciaal perspectief wil ik hier graag op aanvullen. Het klopt inderdaad dat we méér nodig hebben dan alleen een visie of ambitie. Dit is namelijk totaal niet gespecificeerd. We moeten het zelf doen, maar hoe doen we dat dan: volledig circulair en klimaatneutraal worden? Ik ben dus heel blij met Cirkelstad die het initiatief heeft genomen om HNN te initiëren en verder uit te werken. Het biedt ons een middel om met elkaar het gesprek te voeren. We kunnen tenslotte best snel zeggen dat een gebouw duurzaam is, maar hoe maak je dit hard? HNN helpt hierbij. We zitten nu in de fase dat we tegen het Rijk kunnen zeggen: het kan. En het is niet perse duurder. We willen door mee te doen dus meer bewijslast creëren voor ‘team: het kan’.”
Wat gaat er binnen de provincie dan concreet gebeuren?
“Heel tof is dat we nu gaan ‘oefenen’ met Het Nieuwe Normaal”, gaat Gert-Willem verder. “We dagen (bouw)partijen uit om met de methodiek aan de slag te gaan. Concreet betekent het, dat 10 bedrijven kennis gaan maken met HNN. En we zien nu al dat het een flinke klus is, het is echt niet ‘even een evaluatie. Wil je echt verduurzamen, dan is dat gewoon veel werk, punt. Aan de andere kant is het mooi om te zien dat partijen als BAM, VolkerWessels en een paar andere grote aannemers dit serieus aanpakken. Ze doen het uiteraard niet alleen, we begeleiden ze daar goed bij.”
En, hoe zit het met het provinciehuis zelf? Is dat al volledig circulair?
“Goede vraag. We moeten als provincie uiteraard het goede voorbeeld geven”, aldus Gert-Willem. “Daarom hebben ook wij HNN als uitgangspunt genomen tijdens de recente renovatie van ons provinciehuis. Mooi om te zien dat het draagvlak onder collega’s hiervoor groot is. Een groene gevel of zonnepanelen, dat kun je echt zien. Maar circulair bouwmateriaal daarentegen niet (direct). Daarom is het aspect ‘kosten’ een belangrijk terugkerend thema, waar we echt de boer voor op moeten.”
Gertjan vult aan: “Ja en nee. Sommige dingen kun je juist wél goed zien, denk aan biobased materialen. En natuurlijk kun je het op termijn ook gaan voelen als we gezamenlijk besluiten om niet meer in toxische gebouwen te gaan wonen en werken. Dat doet iets met onze gezondheid. Het is misschien iets van de lange adem, dat wel. Als we straks de meerwaarde van circulair bouwen kunnen laten zien en expliciet inzichtelijk kunnen maken wat de (maatschappelijke meer)kosten van conventioneel bouwen zijn, dan verwacht ik dat we de hele kosten-discussie snel achter ons kunnen laten.”
Welke concrete stappen worden nu gezet?
“Een heleboel!”, aldus Gertjan. “We gaan bijvoorbeeld een ‘R.A.C.E’-team opstellen. Dat staat voor Regionaal Actieteam Circulaire Economie.Daarmee gaan we de strategie en de praktijk aan elkaar knopen. Dat betekent dat we aan de ene kant de activiteiten van de belangrijkste netwerken op circulair bouwen in Zuid-Holland met elkaar gaan afstemmen. en aan de andere kant de barrières waar we tegen aan lopen gezamenlijk voor gaan leggen aan een kerngroep van bestuurders. In dit RACE-team zijn in elk geval Bluecity, The Green Village, Building Balance, Cirkelstad en de netwerken biobased bouwen en biobased reststromen vertegenwoordigd. Maar we verwachten dat we dat nog wel uit gaan breiden. Goede samenwerking is de sleutel voor opschaling van circulair bouwen, met de nadruk op biobased.”
Op dinsdag 13 juni is de gezamenlijk kick-off met de verschillende partijen die een RNIZ-subsidie hebben gekregen van de provincie Zuid-Holland om biobased en circulair bouwen op te schalen bij The Green Village in Delft. Dit traject loopt tot 2026.