Biobased Campus: Landbouwtransitie

Het Nederlandse landschap wordt voortdurend beïnvloed door de tijdsgeest, nut en noodzaak. Periode van ontwikkeling, ontginning en voorspoed wisselen af met honger, natte voeten, oorlogen, pestepidemieën en het verlaten van minder bruikbare gronden. Onze voorouders hebben het land uitgegraven, leeggepompt, omgeploegd en aangepast tot het landschap dat we nu zo waarderen. Vandaag staan we weer voor grote uitdagingen die het landschap van onze kinderen en kleinkinderen sterk zullen bepalen. Zowel de bouwsector als de agrarische sector hebben grote moeite om hun foodprint te verlagen. En daar komt de enorme verduurzamings- (isolatie) en bouwopgave nog eens bij. Het verminderen van de veestapel is onvermijdelijk. Het landelijk gebied kampt met de schadelijke gevolgen van CO₂– en stikstofuitstoot, teveel fosfaat, chemische gewasbescherming en monoculturen.

Hoe kunnen biobased bouwmaterialen oplossingen bieden voor de transitie van de agrarische sector? In hoeverre hebben de opgaven in de bouw en in de landbouw met elkaar te maken? Waar liggen kansen en wat is nodig om deze te verzilveren? In de Biobased Campus op 8 september a.s. verkennen we in hoeverre biobased (ver)bouwen een bijdrage kan leveren aan de transitie van de landbouw.

Kunnen we op een vergelijkbare manier zoals vroeger de populieren, de wilgengrienden, miscanthus (olifantsgras), vlas, hennep, leem, bamboe, stro en riet het landschap laten bepalen? Kan de teelt van bioabased gewassen (landschappelijke) kwaliteit leveren? Welke kansen zijn er en waar lopen we tegenaan? In hoeverre zijn biobased gewassen een oplossing voor het terugbrengen van de CO₂– en stikstofuitstoot? Wat is nodig om de productie- en verwerkingscapaciteit van biobased bouwmaterialen in Nederland te vergroten? Waar praten we over qua omvang en ruimtebeslag? Wat betekent zo’n transitie voor het Nederlandse landschap en onze toekomstige leefomgeving? En in hoeverre zijn biobased teelten financieel realistisch voor de keten; boeren, bouwers en burgers?

Met de City Deal ‘Circulair en Conceptueel Bouwen’ werken we samen met een brede coalitie aan de verduurzaming van Nederland. In de brief van de minister van Landbouw aan de Tweede Kamer wordt richting gegeven aan het toekomstperspectief voor agrarische ondernemers. Na een politiek en maatschappelijke debat is er een aanleiding tot aanscherping van deze brief. In hoeverre kunnen de City Deal partners en andere betrokkenen een bijdrage leveren aan het toekomstperspectief? Hoe werken we samen aan een goede en mooi verbouwing van Nederland? Wat willen en kunnen we aan het kabinet meegeven?

Wees welkom en praat mee in het Natural Pavilion op de Floriade op 8 september. Het programma start om 13.00 uur met een rondleiding waarbij we door Lucas de Man, directeur Biobased Creation meegenomen worden in de mogelijkheden voor het biobased (ver)bouwen. Aanmelden is verplicht en kan via info@citydealccb.nl

Programma

13.00 Biobased Tour bij Exploded View (maximaal 25 deelnemers)

Lucas de Man (Biobased Creation) neemt je in een uur mee langs vier prachtige paviljoens en één biobased brug die samen het heden en de toekomst van biobased bouwen laten zien. Terwijl je rondloopt en de paviljoens en brug ontdekt vertelt Lucas over biobased materialen en circulaire bouwmethodes, maar ook over het systeem achter het nieuwe bouwen. Wat is er nu al mogelijk? Waar gaat het heen? Hoe gaan we de productie opzetten? Wat is de rol van de landbouw en wat betekent duurzaam en biobased bouwen voor het landschap? Wordt geïnspireerd en raak geprikkeld tijdens de biobased bouwen tour op de Floriade! – Het aantal deelnemers is maximaal 25, meld je aan via info@citydealccb.nl

14.00 Biobased Kantine

• Welkom

Moderator David van Zelm van Eldik, programmaleider Ons Landschap, ministerie van BZK

Biobased Campus Hanna Lára Pálsdóttir en kernteamlid City Deal, ministerie van BZK

• Toekomstperspectief agrarische sector

De landbouwsector staat voor een grote veranderopgaven. In een brief aan de tweede kamer meldt de minister Staghouwer (LNV) hoe hij richting en steun wil geven aan het toekomstperspectief voor agrarische ondernemers.

Opening door Peter Paul Mertens, manager Strategie, Kennis & Innovatie bij het ministerie van LNV

• Building Balance

Het programma Building Balance heeft als doel de teelt en het gebruik van biobased materialen in de bouw te versnellen en opschalen. De ambitie is om een landelijk transitieprogramma te ontwikkelen met sterk regionaal georiënteerde fieldlabs. Dit programma is opgezet door een brede alliantie en ondersteund door o.a. de Buyer Groups.

Jan Willem van de Groep, Kwartiermaker biobased bouwen en initiatiefnemer van Building Balnace.

• Reflectie op brief van LNV en programma Building Balance

Atto Harsta, Transitiestrateeg

Reactie en vraaggesprek met de zaal

• Biobased (ver)bouwen: rekenen en tekenen

In opdracht van het ministerie van BZK, provincies en het College van Rijksadviseurs (CRa) is er een ontwerpend onderzoek uitgevoerd naar het telen van biobased gewassen op diverse landschapsgronden. Het ontwerpend onderzoek in Groot Haarzuilens (aan de noordwestrand van de stad Utrecht) in opdracht van het CRa is al gepubliceerd. De landschappelijke analyse en toekomstperspectieven zijn door BOOM Landscape gemaakt. Het rekenwerk en het rekentool (open source) is door Natuurverdubbelaars gedaan en ontwikkeld.

Philimene van der Vliet, directeur en landschapsarchitct BOOM

Daan Jochem Groot, directeur en lector verdienvermogen voor natuurinclusieve landbouw (HAS)

• Brainstormcarrousel en plenair gesprek

Met o.a.

Gertjan de Werk, projectleider City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen

Gido ten Dolle, programmamanager Mooi NL

Shera van den Wittenboer, adviseur Landschap en Erfgoed, College van Rijksadviseurs (CRa)

• Reflectie en afsluiting